برای بسیاری از بیماران مبتلا به آسم، با شناسایی و اجتناب از محرک‌ها، مصرف داروهای کنترل‌کننده استنشاقی یا خوراکی روزانه، و استفاده از یک داروی استنشاقی تسکین‌دهنده سریع در هنگام بروز علائم به خوبی کنترل می‌شوند. اما برای برخی از بیماران، این داروها برای کنترل آسم کافی نیستند. اخیراً، چندین داروی جدید، که مجموعاً به عنوان داروهای «بیولوژیک» شناخته می‌شوند، برای درمان آسم متوسط تا شدید تأیید شده‌اند. بیولوژیک ها از این جهت منحصر به فرد هستند که آنتی بادی، مولکول یا سلول خاص درگیر در آسم را هدف قرار می دهند. به همین دلیل، آنها به عنوان درمان های "دقیق" یا "شخصی" شناخته می شوند.
داروی بیولوژیک چیست؟
بیولوژیک دارویی است که از سلول‌های یک موجود زنده مانند باکتری یا موش ساخته می‌شود و سپس برای هدف قرار دادن مولکول‌های خاص در انسان اصلاح می‌شود. برای آسم، هدف آنتی بادی ها، مولکول های التهابی یا گیرنده های سلولی است. با هدف قرار دادن این مولکول ها، بیولوژیک ها مسیرهایی را که منجر به التهاب و باعث علائم آسم می شوند، را مهار می کنند.
چه زمانی به داروی بیولوژیک نیاز دارید؟
بیولوژیک برای بیمارانی استفاده می‌شود که علیرغم استفاده از داروهای کنترل‌کننده استاندارد روزانه، همچنان علائم دارند. علائم آسم کنترل نشده شامل سرفه مکرر، خس خس سینه یا تنگی نفس است. بیدار شدن در شب با مشکل تنفسی؛ نیاز بیش از حد به یک داروی تسکین دهنده سریع، مانند سالبوتامول (چندین بار در روز یا هفته) و پذیرش مکرر در بیمارستان، مراجعه به اورژانس، یا نیاز به استروئیدهای خوراکی برای تشدید آسم از نشانه های آسم کنترل نشده هستند. قبل از تجویز داروی بیولوژیک، پزشک شما باید مطمئن شود که سایر داروهای کنترل کننده خود را طبق دستورالعمل مصرف می کنید، از هرگونه محرک احتمالی آسم خودداری می کنید، و باید هر شرایط پزشکی مرتبط دیگری را که می تواند آسم شما را بدتر کند پیش از شروع داروی بیولوژیک به خوبی درمان شوند.
فواید داروهای بیولوژیک چیست؟
مزیت اولیه داروهای بیولوژیک کاهش دفعات تشدید آسم از جمله مراجعه به اورژانس، بستری شدن در بیمارستان و نیاز به استروئیدهای خوراکی است. مزایای دیگر عبارتند از کاهش علائم آسم، کاهش دوز سایر داروهای کنترل کننده، و غیبت کمتر در مدرسه و محل کار. نشان داده شده است که بیولوژیک ها کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آسم را بهبود می بخشند. برخی از داروهای بیولوژیک برای بهبود عملکرد ریه در بیماران مبتلا به آسم شدید یافت شده است.
چه داروهای بیولوژیکی برای آسم موجود است؟
در حال حاضر پنج داروی بیولوژیک تایید شده برای آسم وجود دارد - omalizumab، mepolizumab، reslizumab، benralizumab و dupilumab - و چندین داروی دیگر در حال حاضر در حال توسعه هستند. Omalizumab آنتی بادی های آلرژیک به نام IgE را هدف قرار می دهد. Mepolizumab، reslizumab و Benralizumab همگی مسیرهایی را هدف قرار می دهند که بر ائوزینوفیل ها (سلولی که در التهاب آلرژیک دخیل است) تأثیر می گذارند. دوپیلوماب گیرنده دو مولکول را هدف قرار می دهد که التهاب آلرژیک را تحریک می کند. پزشک شما آزمایش‌های غربالگری، مانند آزمایش خون یا آزمایش پوستی برای تعیین آلرژن های را انجام می‌دهد تا تصمیم بگیرد که کدام بیولوژیک برای درمان آسم شما بهتر است. Omalizumab برای بیماران 6 سال به بالا تایید شده است، در حالی که تمام داروهای بیولوژیک دیگر به جز reslizumab برای بیماران بالای 12 سال تایید شده است. Reslizumab برای بزرگسالان 18 سال و بالاتر تایید شده است.
داروهای بیولوژیک چگونه تجویز می شوند؟
برخلاف سایر داروهای آسم، اکثر داروهای بیولوژیک در حال حاضر به صورت تزریق زیر جلدی یا انفوزیون داخل وریدی در مطب پزشک تجویز می شوند. با استفاده از برخی داروهای بیولوژیک، پزشک ممکن است بخواهد شما را بین 30 دقیقه تا دو ساعت پس از تجویز در مطب تحت نظر داشته باشد. دفعات تجویز هر یک از این بیولوژیک ها متفاوت است و از هر دو هفته تا هر هشت هفته متغیر است.
عوارض داروهای بیولوژیک چیست؟
به طور کلی، مطالعات نشان داده اند که بیولوژیک ها بسیار ایمن هستند. برای یکی از این داروها، اومالیزوماب، خطر اندک آنافیلاکسی وجود داشته است. در این مورد، پزشک شما اقدامات واحتیاطات لازم را در نظر خواهد داشت. با مپولیزوماب، پزشک ممکن است از شما بپرسد که آیا در معرض خطر ابتلا به انواع خاصی از عفونت های انگلی هستید یا در مورد وضعیت واکسیناسیون آبله مرغان قبل از تزریق سوال کند. سایر عوارض جانبی رایج عبارتند از: درد در محل تزریق، سردرد، گلودرد و احساس خستگی.
چه مدت باید درمان های بیولوژیک را ادامه دهیم؟
در حال حاضر هیچ توصیه مشخصی در مورد مدت زمانی که بیمار باید تحت درمان های بیولوژیک باشد وجود ندارد. دستورالعمل ها توصیه می کنند که دارو را حداقل به مدت چهار ماه آزمایش کنید تا ببینید آیا این دارو به بهبود آسم شما کمک می کند یا خیر. اگر آسم شما به خوبی تحت کنترل باشد، با نظر پزشکتان می توانید تصمیم بگیرد که چه مدت درمان شما ادامه یابد.
قیمت داروهای بیولوژیک چقدر است؟
در مقایسه با سایر داروهای کنترل کننده آسم، داروهای بیولوژیک گران تر هستند و بیش از هزاران دلار در سال هزینه دارند. با توجه به هزینه، شما و پزشکتان باید با همفکری هم تصمیم بگیرید که آیا آنها بهترین داروها برای شما هستند یا خیر. همچنین باید با شرکت بیمه خود چک کنید تا مطمئن شوید که این داروها را تحت پوشش هستند یا نه.
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
