آسم یک بیماری مزمن است که با التهاب در راه های هوایی و واکنش بیش از حد راه هوایی مشخص می شود. برای سال‌ها متخصصان آلرژی و سایر پزشکان فکر می‌کردند که همه آسم‌ها یکسان هستند و بنابراین همه بیماران مبتلا به آسم را با رژیم‌های درمانی مشابه درمان می‌کردند. با این حال، محققان و پزشکان به تازگی دریافته اند که این رویکرد درست نیست. تفاوت‌هایی در انواع التهاب زمینه‌ای مشاهده‌شده در ریه و تفاوت‌هایی در ویژگی‌های بالینی بیماری (به‌عنوان مثال آنچه باعث آن می‌شود) بین بیماران مختلف مبتلا به آسم وجود دارد. این تفاوت ها در آسم "فنوتیپ" نامیده می شود. برخی از فنوتیپ‌ها وجود دارند که به نظر می‌رسد در مردان شایع‌تر از زنان یا در کودکان نسبت به بزرگسالان شایع تر هستند. شناسایی فنوتیپ خاص آسم در هر بیمار به فوق تخصص های آلرژی و ایمونولوژی بالینی کمک می کند تا بیماری را بهتر مدیریت کنند.
درمان فعلی آسم در حال حاضر به سمت تلاش برای درمان فنوتیپ خاص تر آسم برای فرد به فرد بیماران به جای استفاده از رژیم درمانی یکسان برای همه بیماران است. این بخشی از مدل پزشکی است که به عنوان پزشکی شخصی یا دقیق شناخته می شود. چندین نوع مختلف یا آنچه ما "فنوتیپ" آسم می نامیم شرح داده شده است. این موارد عبارتند از: آلرژیک، غیر آلرژیک، حساس به آسپرین، شدید، ناشی از ورزش، نوتروفیلی، آسم با انسداد ثابت راههای هوایی و شغلی. برای توضیح مختصری از برخی از فنوتیپ‌های رایج‌تر آسم در کودکان و بزرگسالان به زیر مراجعه کنید.
آسم آلرژیک
نوعی آسم است که در آن آلرژی های محیطی (مانند آلرژی به گرده، آلرژی به مایت گرد و غبار) باعث ایجاد آسم می شود. این شایع ترین فنوتیپ آسم است و در حدود 40 تا 50 درصد از بیماران مبتلا به آسم توصیف شده است. این فنوتیپ همچنین یکی از فنوتیپ هایی است که به راحتی قابل شناسایی است. در ارزیابی یک بیمار مبتلا به آسم، آزمایش ممکن است برای تعیین اینکه آیا آن بیمار دارای "فنوتیپ آلرژیک" است یا خیر، انجام شود. این آزمایش‌ها ممکن است شامل آزمایش آلرژی برای آلرژن‌های محیطی، شمارش کامل خون برای بررسی افزایش ائوزینوفیل‌ها (یک سلول نوع آلرژیک)، سطح آنتی‌بادی IgE خون و آزمایش اکسید نیتریک بازدمی باشد. اگر آسم آلرژیک دارید، پزشک آلرژی ممکن است برنامه درمانی شما را اصلاح کند، داروهای اضافی اضافه کند و/یا توصیه کند که تغییراتی در خانه خود ایجاد کنید تا قرار گرفتن در معرض آلرژن را کاهش دهید. کنترل آلرژی بینی با داروهای آلرژی (آنتی هیستامین ها، استروئیدهای بینی) و اجتناب از محرک های آلرژی ممکن است به عنوان بخش مهمی از مدیریت آسم شما توصیه شود. ایمونوتراپی آلرژی (واکسن های آلرژی یا قرص های زیر زبانی) نیز ممکن است توصیه شود. پیشرفت های اخیر و داروهای جدید برای درمان آسم بر روی این فنوتیپ متمرکز شده است. درمان‌های بیولوژیکی که مسیر پاسخ آلرژیک را هدف قرار می‌دهند (از جمله داروهای omalizumab، mepolizumab، dupilumab و reslizumab) نیز ممکن است در نظر گرفته شوند.
آسم غیرآلرژیک
بیماران مبتلا به فنوتیپ آسم غیر آلرژیک شواهدی از حساسیت آلرژیک نشان نمی دهند. این بیماران دارای تشخیص آسم هستند، اما تست های آلرژی نشان نمی دهد که آنها به آلرژی های داخلی یا بیرونی حساس هستند. آنها تعداد ائوزینوفیل ها و/یا سطح IgE بالا ندارند و ممکن است تست نیتریک اکساید بازدمی بالا نداشته باشند. اگر این نوع آسم در شما تشخیص داده شود، پزشک ممکن است رژیم درمانی دیگری را برای آسم شما انتخاب کند.
آسم حساس به آسپرین
فنوتیپ آسم حساس به آسپرین یک فنوتیپ آسم کمتر شایع است که هم در کودکان و هم در بزرگسالان مشاهده می شود. بیماران مبتلا به آسم حساس به آسپرین هنگام مصرف آسپرین یا یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) دچار تشدید آسم می شوند. بیماران مبتلا به این فنوتیپ آسم ممکن است علائم رینیت مزمن (التهاب بینی) و/یا پولیپ بینی را نیز داشته باشند. ارزیابی شمارش کامل خون ممکن است افزایش تعداد ائوزینوفیل را نیز نشان دهد. بیماران مبتلا به این نوع آسم ممکن است از داروهایی بهره مند شوند که مسیر ایمنی تحریک شده توسط آسپرین یا NSAID ها مانند اصلاح کننده های لکوترین و برخی درمان های بیولوژیکی را هدف قرار می دهند.
آسم نوتروفیلیک
آسم نوتروفیلیک فنوتیپی از آسم است که بیشتر در میان بیماران مبتلا به آسم شدید توصیف شده است. این نوع آسم ممکن است توسط فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی با گرفتن نمونه خلط (بزاق و مخاط سرفه شده از مجاری تنفسی) و مشاهده تعداد زیادی از نوع سلول های نوتروفیل در خلط شما تشخیص داده شود. اگر پزشک شما تشخیص دهد که شما به این فنوتیپ آسم مبتلا هستید، ممکن است رژیم دارویی شما تغییر کند و داروهای اضافی مانند آنتی بیوتیک های ماکرولیدی توصیه شود.
آسم ورزشی
آسم ناشی از ورزش نوعی آسم است که در هنگام ورزش شعله ور می شود. اکثر بیماران مبتلا به آسم اگر بیش از حد معینی ورزش کنند دچار شعله ور شدن ناشی از ورزش خواهند شد. برای تشخیص پزشک ممکن است از شما سؤال کنند که چه زمانی علائم شما اغلب یا به طور مداوم رخ می دهد (مثلاً آیا هر بار که ورزش می کنید آسم تشدید می شود؟) یا ممکن است یک تست ورزش انجام دهند. یک تست ورزشی شامل انجام تمرینات ورزشی (مثلاً دویدن روی تردمیل یا راهروی کلینیک) و بررسی عملکرد ریه شما پس از ورزش برای تعیین اینکه آیا ورزش باعث کاهش عملکرد ریه شما می شود یا خیر. بیماران مبتلا به این نوع آسم ممکن است با انواع خاصی از داروها درمان شوند و/یا ممکن است به آنها آموزش داده شود که از داروهای استنشاقی بتا آگونیست کوتاه‌اثر (سالبوتامول) خود چند دقیقه قبل از ورزش برای جلوگیری از حمله استفاده کنند.
اگرچه محققان و متخصصان آلرژی اکنون تشخیص می دهند که فنوتیپ های مختلفی از آسم در بین بیماران وجود دارد، ولی هنوز ممکن است تعیین دقیق فنوتیپ برخی از بیماران دشوار باشد. یک بیمار همچنین ممکن است بیش از یک فنوتیپ آسم (مانند آسم آلرژیک و آسم ناشی از ورزش) را همزمان نشان دهد. و اگرچه آزمایش‌های خاصی ممکن است به تشخیص کمک کنند، اما بیشتر فنوتیپ‌های آسم آزمایش تاییدی قابل اعتمادی ندارند. حتی اگر متخصص آسم شما بتواند تشخیص دهد که کدام نوع آسم دارید، ممکن است منجر به تغییر قابل توجهی در داروها نشود زیرا درمان های هدفمند برای بسیاری از فنوتیپ های آسم وجود ندارد. تحقیقات بیشتری برای درک فنوتیپ های آسم، تفاوت آنها، نحوه شناسایی آنها و ادامه توسعه داروهای جدید که هر فنوتیپ را با موفقیت هدف قرار می دهند، مورد نیاز است.
با این وجود، مهم است که در مورد فنوتیپ آسم خود فکر کنید و این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
