آلرژی اختلالی است که در نتیجه واکنش غیرعادی به ماده ای بی خطر به نام ماده آلرژی زا (Allergen) ایجاد می شود. واژه "ماده آلرژی زا" (Allergen) به معنای ماده ای است که می تواند تولید آلرژی نماید. افرادی که آلرژی ندارند می توانند بدون مشکل با مواد آلرژی زا مواجه شده و آنها را تحمل نمایند. بطور نمونه، افراد بسیاری براحتی تماس با گربه ها را تحمل می کنند ولی هنگامی که فرد به گربه آلرژی داشته باشد شروع به عطسه کردن می کند یا مبتلا به آبریزش یا خارش بینی می شود.
این واکنش آلرژیکی به واسطه "خطای" سیستم ایمنی روی می دهد. سیستم ایمنی مسئول نظارت بر عملکرد صحیح بدن است و بسان نیرو های امنیتی یک دولت (مثلاً نیروهای پلیس، گمرک، نظامی یا آتش نشانی) عمل می کند. سیستم ایمنی ما را در برابر تهاجم عوامل خارجی زیان آور (همانند باکتری ها یا ویروس ها) که می توانند سبب عفونت شوند و یا در برابر سلولهای بدن خودمان که ممکن است برای ما تهدیدآور شوند (همانند سلولهای تومور) محافظت می نماید. سیستم ایمنی همچنین باید اجازه ورود مواد مفید همانند مواد مغذی را که با مصرف مواد غذایی بدست می آید به بدن بدهد. هنگام ایجاد آلرژی، یک واکنش التهابی موضعی یا علائمی فراگیر علیه ماده آلرژی زا بوجود می آید در حالیکه باید آن آلرژن توسط سیستم ایمنی تحمل میشد و این عدم تحمل باعث ایجاد علایم میشود.
دو نوع عمده واکنش آلرژیک وجود دارد:
این نوع همان چیزی است که ما اغلب آن را آلرژی می نامیم و از طریق یک آنتی بادی به نام ایمونوگلوبولینE (lgE) عمل می نماید. این نوع آلرژی به سرعت یعنی در کمتر از 30 الی 60 دقیقه روی می دهد. این مکانیسم به اختلالاتی همانند التهاب مخاط بینی یا آلرژی غذایی مربوط است. در این حالت، تست های پوستی تشخیص آلرژی بصورت تست پریک انجام می شود و نتیجه تست ظرف 10 الی 15 دقیقه خوانده میشود.
این واکنش که از طریق برخی سلولها (سلولهای T) صورت می گیرد پس از چندین ساعت، معمولا 24 الی 48 ساعت ظاهر می شود. این مکانیسم به اختلالاتی همانند اگزمای تماسی (التهاب جلدی تماسی آلرژیک) مربوط می باشد. در نوع اخیر، تست های پوستیِ تشخیص طبی آلرژی معمولاً بصورت تست پچ (تست های اپی کوتانس) صورت می گیرد و پس از 2 الی 4 روز خوانده می شود.
مفهوم دیگری که رابطه نزدیکی با آلرژی دارد آتوپی است. آتوپی تمایلی است که در فرد وجود دارد و باعث ایجاد بیماری های آلرژیکی همانند آسم، التهاب بینی یا ورم جلدی آتوپیک (اگزما) میشود. بطور مثال، کودک مبتلا به آسم که حساسیت به مایت دارد ،کودکی آتوپیک است و در صورتی که پدر وی نیز مبتلا به آسم آلرژیکی باشد می توان گفت که این کودک دارای سابقه خانوادگی آتوپی است. آتوپی گرایشی ارثی به آلرژی است که در برخی خانواده ها مشاهده می شود.
در واکنش آلرژیک، عناصر زیر مشارکت دارند:
واکنش آلرژیک در دو مرحله صورت می گیرد:
