واکنش آلرژیک به یک دارو زمانی که در عرض 1 تا 6 ساعت پس از مصرف دارو رخ دهد "فوری" و زمانی که واکنش پس از 24 ساعت پس از مصرف دارو رخ می دهد "غیر فوری یا تاخیری" نامیده می شود.
علائم یک واکنش آلرژیک خفیف یا متوسط به یک دارو می تواند شامل بثورات خارش دار (کهیر) و تورم (آنژیوادم) باشد. گاهی اوقات بثورات ناشی از عفونت به عنوان یک واکنش آلرژیک به یک دارو اشتباه گرفته می شود.
بثورات شدید غیر فوری با تب، علایم شبیه آنفلوانزا و سایر علائم سیستمیک همراه است و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. این موارد عوارض شدید پوستی نامیده می شوند و نیاز به مراقبت های فوری تخصصی دارند.
واکنشهای آلرژیک شدید و فوری به داروها میتواند بر تنفس، قلب و فشار خون تأثیر بگذارد و «آنافیلاکسی» نامیده میشود. این واکنش ها می تواند تهدید کننده زندگی باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. احتمال آنافیلاکسی در نتیجه آلرژی دارویی زمانی که دارو به صورت تزریقی تجویز می شود بیشتر از مصرف خوراکی است.
هنگامی که آلرژی دارویی نامشخص است، آزمایش پوست یا یک آزمایش تحت نظارت پزشکی به نام «چالش دارویی» میتواند توسط متخصصان آلرژی در کلینیکهای بیمارستانی انجام شود.
اگر پس از ارزیابی متخصص، حساسیت دارویی واقعی تشخیص داده شود، باید از دارو اجتناب شود. مستندات تشخیص حساسیت دارویی باید در پرونده سلامت فرد، پزشک عمومی و سوابق بیمارستان بایگانی شود. افراد مبتلا به آلرژی دارویی تشخیص داده شده باید همیشه شناسه هشدار پزشکی را به همراه داشته باشند یا از آن استفاده کنند.
آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند در برخی افراد واکنش ایجاد کنند. علائم شامل برافروختگی، بثورات خارش دار، انسداد/آبریزش بینی و گاهی اوقات آسم شدید، معمولاً در عرض یک ساعت پس از مصرف دارو است. آلرژی به آسپرین در افراد مبتلا به پولیپ بینی و آسم بیشتر است. به این مورد، بیماری راه هوایی تشدید شده با آسپرین (AERD) می گویند. سایر افراد ممکن است نسبت به همه NSAID ها عدم تحمل داشته باشند. این واکنش ها باید توسط متخصص بررسی شود.
واکنش های آلرژیک به ضد عفونی کننده ها، لاتکس و داروهای بیهوشی که در حین عمل جراحی تجویز می شوند، نادر هستند اما می توانند جدی باشند. واکنشهای آلرژیک به ضد عفونیکنندههای کلرهگزیدین در حال افزایش است و احتمالاً به استفاده متداولتر از محصولات حاوی کلرهگزیدین مربوط میشود.
در حالی که داروهای مکمل و جایگزین (CAM) از جمله داروهای گیاهی، اغلب بی خطر در نظر گرفته می شوند، واکنش های آلرژیک ممکن است رخ دهد. واکنش های آلرژیک به داروهای گیاهی در افراد مبتلا به سایر بیماری های آلرژیک، مانند آسم یا رینیت آلرژیک (تب یونجه) شایع تر است.
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی