آلرژی به نیش حشرات

اکثر ما در محل نیش حشره دچار قرمزی و تورم می شویم. با این حال افرادی که به سم حشرات گزنده حساسیت دارند در معرض خطر واکنش بسیار جدی تری هستند. این واکنش تهدید کننده زندگی آنافیلاکسی (an-a-fi-LAK-sis) نامیده می شود.

درک تفاوت علائم بین یک واکنش طبیعی و یک واکنش آلرژیک می تواند باعث آرامش خاطر شود. همچنین مهم است که یک تشخیص دقیق داشته باشید تا بتوانید وضعیت خود را مدیریت کنید و برای شرایط اضطراری آماده باشید.

واکنش آلرژیک زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بیش از حد به یک آلرژن واکنش نشان دهد. در آلرژی حشرات گزنده، ماده حساسیت زا زهر ناشی از نیش است. بیشتر واکنش های جدی توسط پنج نوع حشره ایجاد می شود:

• زنبورهای مشکی با نشانه های زرد که در آب و هوای مختلف یافت می شوند. لانه آنها معمولاً در زیر زمین قرار دارد، اما گاهی اوقات در دیوارهای ساختمان ها، شکاف های سنگ یا در چوب های انباشته شده دیده می شود.

• زنبورهای عسل دارای بدنی گرد و مشبک با نشانه های قهوه ای تیره و زرد هستند. آنها را می توان در لانه زنبوری درختان، لاستیک های قدیمی یا سایر مکان های تا حدی محافظت شده یافت.

• زنبورهای کاغذی باریک با علائم سیاه، قهوه ای، قرمز و زرد هستند. آنها در یک شانه دایره ای زیر بام، پشت دریچه ها یا در بوته ها و توده های چوب زندگی می کنند.

• زنبورهای سرخ به رنگ سیاه یا قهوه ای با نشانه های سفید، نارنجی یا زرد هستند. لانه آنها خاکستری یا قهوه ای است و معمولاً در درختان یافت می شود.

• مورچه های آتشین به رنگ قهوه ای مایل به قرمز هستند که در تپه های بزرگ زندگی می کنند، عمدتاً در آب و هوای گرمتر. آنها با هشدار کمی حمله می کنند و سموم بسیار غلیظی را وارد می کنند که باعث سوزش و درد می شود.

علائم

بیشتر افراد در محل نیش حشره دچار درد، قرمزی و تورم می شوند. این یک واکنش طبیعی است که در ناحیه گزش رخ می دهد.

یک واکنش آلرژیک جدی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن درگیر شود و به سم واکنش بیش از حد نشان دهد و علائمی را در بیش از یک قسمت از بدن ایجاد کند، مانند:

• تورم صورت، گلو یا زبان
• مشکل در تنفس
• سرگیجه
• دل پیچه
• حالت تهوع یا اسهال
• خارش و کهیر در مناطق وسیعی از بدن

این واکنش آلرژیک شدید آنافیلاکسی نامیده می شود.

نیش حشرات می تواند علائم جدی ایجاد کند که آلرژیک نیستند. یک واکنش سمی زمانی رخ می دهد که نیش حشره مانند یک سم در بدن عمل کند. یک واکنش سمی می تواند علائمی مشابه علائم یک واکنش آلرژیک، از جمله تهوع، تب، تورم در محل نیش، غش، تشنج، شوک و حتی مرگ ایجاد کند. یک واکنش سمی می تواند تنها پس از یک نیش رخ دهد، اما معمولاً پس از تعداد زیادی از نیش های همزمان دیده می شود.

بیماری سرم یک واکنش غیرعادی به یک ماده خارجی در بدن است که می تواند چند ساعت یا چند روز پس از نیش علائم ایجاد کند. علائم شامل تب، درد مفاصل، سایر علائم شبیه آنفولانزا و گاهی کهیر است.

تشخیص

اگر فکر می کنید ممکن است به حشرات گزنده حساسیت داشته باشید، تشخیص دقیق ضروری است. متخصص آلرژی آموزش و مهارت های تخصصی در تعیین علت علائم شما دارد. متخصص آلرژی یک تاریخچه سلامت کامل و پس از آن آزمایش آلرژی انجام می دهد تا مشخص کند که در صورت وجود کدام آلرژن شما در معرض خطر واکنش های جدی به حشرات نیش زا قرار می گیرید.

درمان:

اجتناب از تماس با حشرات گزنده کلید مدیریت موفقیت آمیز این آلرژی است. این مراحل می تواند کمک کند:

• اگر حشرات در خانه‌هایشان تحریک شوند، احتمالاً نیش می‌زنند، بنابراین کندوها و لانه‌های اطراف خانه‌تان را از بین ببرید. از آنجایی که این فعالیت می تواند خطرناک باشد، باید از یک فرد آموزش دیده کمک بگیرید.

• اگر حشرات گزنده را مشاهده کردید، آرام و ساکت باشید و به آرامی دور شوید.

• در بیرون از منزل از لباس های رنگارنگ و عطر خودداری کنید. بسیاری از حشرات گزنده به دنبال غذا هستند و ممکن است شما را با یک گل اشتباه بگیرند.

• هنگام پختن، خوردن یا نوشیدن نوشابه های شیرین یا آبمیوه در فضای باز مراقب باشید. روی غذا و نوشیدنی ها را بپوشانید تا حشرات را از خود دور کنید.

• در فضای باز کفش های بسته بپوشید و با پای برهنه راه نروید و از قدم زدن بر روی حشره گزنده دوری کنید.

• از پوشیدن لباس های گشاد که می توانند حشرات را بین لباس و پوست حبس کنند خودداری کنید.

اگر واکنش آنافیلاکتیک دارید، بلافاصله اپی نفرین را تزریق کنید و با 115 تماس بگیرید.

پس از واکنش جدی به نیش حشره، با یک متخصص آلرژی قرار ملاقات بگذارید. با آزمایش مناسب، متخصص آلرژی شما می تواند وضعیت شما را تشخیص داده و بهترین نوع درمان را تعیین کند.

ایمونوتراپی (واکسن های آلرژی) ممکن است درمان طولانی مدت برای آلرژی به حشرات گزنده موثر باشند. متخصص آلرژی به شما واکسن هایی می دهد که حاوی دوزهای کمی از آلرژن شما هستند و به بدن شما این امکان را می دهد که ایمنی طبیعی در برابر محرک ایجاد کند.

منبع 

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی