آسم بیماری التهابی مزمن است که در نتیجه تنگ شدن راه های هوایی موجب بروز مشکلات تنفسی می گردد. بیماری آسم از زمان باستان شناخته شده است (Asthma کلمه ای یونانی به معنای نفس نفس زدن است) و تخمین زده می شود که بیش از 30 میلیون نفر در اروپا و 300 میلیون نفر در سراسردنیا مبتلاء به آسم هستند. علائم آسم شامل دوره های تکرار شونده خس خس، تنگی نفس، احساس فشار در قفسه سینه و سرفه است که در نتیجه ی عوامل مختلف آغاز می شود. در آسم آلرژیکی که رایج ترین نوع آسم است در اثر قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی زا همانند گرده های گل، مایت موجود در غبار خانه، حیوانات خانگی و کپک ها علائم آسم نمایان می شوند. دیگر آغازگر های آسم شامل عفونت های ویروسی، ورزش، رفلکس معده به مری، برخی دارو ها (بویژه آسپرین) و عوامل روانشناختی می باشد. آسم شغلی در نتیجه مواجهه با مواد متنوعی در محل کار بوجود می آید. آسم هم کودکان و هم بزرگسالان را مبتلامی سازد و یک بیماری کاملاً جدی است. با اینحال بیماران مبتلا به آسم در صورتی که بدرستی درمان شوند می توانند زندگی عادی داشته باشند.
تشخیص آسم بر اساس علائمی همچون خس خس، تنگی نفس، دشواری در تنفس و سرفه صورت می گیرد. بیماران مبتلا به آسم علائم برگشت پذیری (راه های هوایی مسدود شده در پاسخ به اسپری های گشاد کننده مجاری هوایی سریع الاثر ، باز میشوند) و یا تحریک پذیری شدید راه های هوایی (راههای هوایی غیر مسدود پس از مواجهه با مقادیر مشخص محرک بیش از حد تنگ میشوند) را بروز می دهند.
اسپیرومتری تستی است که برای ارزیابی عملکرد ریه و تشخیص طبی آسم به کار می رود. اگر داروی گشاد کننده مجاری هوایی کوتاه اثر (مانند سالبوتامول) به بیمار داده شود و سپس اسپیرومتری بهبود واضح در عملکرد راههای هوایی را نشان دهد در آنصورت برگشت پذیری معلوم می شود و آسم تشخیص داده می شود.
در صورت نرمال بودن اسپیرومتری پایه، تست چالش با استنشاق یک عامل منقبض کننده راه های هوایی (مانند متاکولین یا هیستامین) انجام می گیرد که برای نشان دادن سطح بالاتری از تحریک پذیری راه های هوایی مفید است. اگر شواهدی دال بر افزایش تحریک پذیری راههای هوایی باشد، تشخیص طبی آسم محتمل است. تست های دیگری که به پزشک در تشخیص طبی آسم کمک می کنند تست های غیر تهاجمی هستند که در ارزیابی التهاب راه های هوایی بکار می روند (مانند اندازه گیری اکسید نیتریک بازدم یابررسی خلط بیمار).
هدف از درمان آسم تحت کنترل در آوردن آسم (من جمله علائم در طول روز یا شب، محدودیت فعالیت ها، نیاز به درمان با داروی سریع الاثر، عملکرد ریه) و جلوگیری از تشدید آسم (حمله شدید آسمی) و کاهش افت در عملکرد ریه می باشد.
هر یک از بیماران باید مورد ارزیابی قرار گیرند تا سطح آسم آنها کنترل شود.
در صورتی که آسم توسط داروهای تجویز شده اولیه کنترل نشود درمان می تواند وارد مرحله بالاتر شود.
بطور کلی، بیماران باید از عواملی که موجب علائم آسم می شود (بطور مثال سیگار کشیدن، مواد آلرژی زای موجود در هوا، دارو ها، مواد غذایی و افزودنی ها) اجتناب نمایند.
دارو های گشاد کننده سریع الاثر راههای هوایی که به آنها داروهای نجات بخش نیز گفته میشود باید برای رفع سریع علائم مورد استفاده قرار گیرند.
استفاده فزاینده دارو های نجات بخش نشان می دهد که آسم بخوبی کنترل نشده است و بازبینی درمان مورد نیاز است.
بسیاری از بیماران، برای کنترل علائم و جلوگیری از حمله ها نیازمند دارو های پیشگیری کننده روزانه هستند.
این دارو ها عبارتند از:
گلوکو کورتیکو استروئید های استنشاقی (ICS) مؤثرترین دارو های کنترل کننده می باشند که در حال حاضر موجود هستند.
آنتاگونیست های گیرنده لکوترین به اندازه دوزهای پایین کورتیواستروئید استنشاقی موثر نیستند ولی برای بیماران آسمی دارای رینیت مفید می باشند.
هنگامی که کورتیکواستروئید استنشاقی با دوز پایین برای کنترل آسم کافی نمی باشد، ترکیب کورتیکواشتروئید استنشاقی و آگونیست بتا 2 طولانی اثر (LABA) گزینه مورد ترجیح است.
استفاده از آگونیست بتا 2 طولانی اثر به تنهایی توصیه نمی شود.
اومالیزوماب آنتی IgE در بیماران دارای آسم شدید آلرژیک که به رغم درمان با کورتیکواستروئید استنشاقی دوز بالا همچنان علائم در آنها باقی می ماند توصیه می شود.
گلوکو کورتیکو استروئید های خوراکی برای آسم های کنترل نشده شدید می تواند ضروری باشد. این دارو ها در درمان حمله حاد آسم حائز اهمیت می باشند.
نظارت مداوم برای حفظ کنترل آسم و/ یا تعدیل درمان ضروری است.
پس از حمله حاد آسم ویزیت پیگیری باید ظرف یک ماه صورت گیرد.
از نقطه نظر بیمار، پیشگیری از آسم اغلب در اوایل زندگی آغاز می شود.
آلرژی در کودکی، اغلب بصورت درگیری ارگانهای مختلف دیده میشود: پوست (درماتیت آتوپیک)، بینی و چشم ها (رینیت آلرژی و ورم ملتحمه) و راه های هوایی (آسم).
مقابله با گرفتاری ارگانهای مختلف دشوار است و اگر بخوبی مدیریت نشود منجر به غیبت طولانی مدت کودک از مدرسه می شود.
داشتن دستورالعمل مقابله با شرایط فوری درمدرسه می تواند به باقی ماندن کودک در مدرسه کمک کند و پتانسیل یادگیری آنها را به حداکثر برساند.
کودکان و نوجوانان اغلب مجبور به اجتناب از مواد آلرژی زای موجود در غذا و هوا ورعایت دستورالعمل فوری آسم هستند و به این ترتیب میتوانند میزان دوره های غیبت از مدرسه را کاهش دهند.
در اکثر بزرگسالان که مبتلا به آسم خفیف تا متوسط هستند بیماری را می توان با داروهای ایمن و موثر بخوبی کنترل نمود.
برای بیماران مبتلا به نوع شدید بیماری بعلت محدودیت های زندگی روزانه در اثر تنگی نفس و علائم دیگر و همچنین عوارض جانبی کورتیکو ستروئید ها که گاهی اوقات برای کنترل علائم مورد نیاز است پیشگیری از علائم ممکن است دشوار باشد.
از نقطه نظر پزشک (پزشک عمومی، متخصص آلرژی، ریه یا پزشک متخصص اطفال یا داخلی)، مقابله با آسم مستلزم آموزش مداوم بیماران درباره مدیریت روزانه بیماری شان می باشد بعبارت دیگر شناسایی و اجتناب از عوامل آغازگر، انطباق درمان با برنامه های عملی شخصی به صورت مکتوب و ارزیابی منظم عملکرد تنفسی
از نقطه نظر پژوهشگران مقابله با آسم مستلزم بررسی و تحقیق گذرگاه های منتهی به پیشگیری بیماری (که فایده هیچ یک از آنها تا کنون اثبات نشده است) در خانواده های در معرض خطر و بررسی پاتوفیزیولوژی بیماری به منظور شناسایی اهداف بالقوه برای درمان های آینده می باشد.
از نقطه نظر جامعه، مقابله با آسم کاری گروهی بین شبکه های عظیم متشکل از بیماران، پزشکان و محققین به منظور توسعه درمان ها و راهکارهایی برای درمان و پیشگیری از آسم می باشد.
